Văn hóa ứng xử trên không gian mạng của học sinh hiện nay là một vấn đề đáng được quan tâm. Với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ và sự phổ biến của các nền tảng mạng xã hội, học sinh ngày càng có nhiều cơ hội để giao tiếp, học hỏi, chia sẻ ý tưởng và kết nối với bạn bè, thầy cô. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích tích cực, việc sử dụng mạng xã hội không đúng cách cũng gây ra nhiều vấn đề về hành vi, thái độ và cả những hậu quả nghiêm trọng trong cuộc sống học đường và xã hội. Để hiểu rõ hơn về vấn đề này, tôi sẽ chia sẻ suy nghĩ của mình về văn hóa ứng xử trên không gian mạng của học sinh hiện nay.
Trước tiên, không thể phủ nhận rằng mạng xã hội là công cụ giúp học sinh mở rộng mối quan hệ, khám phá thông tin và thậm chí nâng cao kiến thức. Các ứng dụng như Facebook, Instagram, Zalo, TikTok đã trở thành những nền tảng quen thuộc, nơi học sinh có thể trao đổi thông tin, chia sẻ cảm xúc và tạo dựng hình ảnh cá nhân. Thế nhưng, điều đáng lo ngại là không ít học sinh chưa nhận thức rõ ràng về sự quan trọng của việc duy trì một văn hóa ứng xử văn minh trên mạng. Việc phát ngôn thiếu suy nghĩ, sử dụng ngôn từ thô tục, hoặc thậm chí là phát tán thông tin sai lệch đã trở thành hiện tượng phổ biến. Đây là những hành động không chỉ làm ảnh hưởng đến hình ảnh cá nhân mà còn có thể gây tổn thương cho người khác.
Văn hóa ứng xử trên mạng của học sinh hiện nay đang đối mặt với một số thách thức lớn. Một trong những vấn đề nổi bật là việc thiếu sự tôn trọng trong giao tiếp. Một số học sinh dễ dàng sử dụng những lời lẽ không hay, xúc phạm người khác mà không suy nghĩ đến hậu quả. Điều này xuất phát từ việc thiếu ý thức về sự lan tỏa thông tin trên mạng. Trên không gian mạng, một lời nói, một hành động có thể được truyền đi rất nhanh và ảnh hưởng đến rất nhiều người. Chính vì vậy, mỗi học sinh cần phải có ý thức về việc bảo vệ hình ảnh cá nhân và tôn trọng quyền lợi, danh dự của người khác.
Bên cạnh đó, học sinh cũng dễ dàng rơi vào tình trạng “ảo hóa” bản thân, khi họ cố gắng thể hiện những hình ảnh không thật, không phù hợp với thực tế chỉ để nhận được sự chú ý hay sự tán thưởng từ cộng đồng mạng. Những bức ảnh chỉnh sửa quá mức, những status “khoe khoang” thành tích hay sự kiện đời sống cá nhân cũng là những biểu hiện của việc thiếu sự chân thực trong ứng xử trên mạng xã hội. Đây là một vấn đề cần được lưu tâm, vì nó không chỉ làm giảm đi giá trị của bản thân mà còn khiến cho những người xung quanh cảm thấy mệt mỏi, khó chịu.
Bên cạnh đó, một yếu tố không thể không nhắc đến khi bàn về văn hóa ứng xử trên mạng của học sinh là việc thiếu sự kiểm soát trong việc chia sẻ thông tin cá nhân. Một số học sinh không ý thức được rằng không phải tất cả thông tin cá nhân đều cần phải công khai trên mạng xã hội. Họ dễ dàng chia sẻ những thông tin nhạy cảm, những hình ảnh riêng tư mà không nghĩ đến nguy cơ xâm phạm quyền riêng tư của bản thân và người khác. Điều này có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng như bị lừa đảo, bị quấy rối hay thậm chí là bị xâm hại quyền riêng tư.
Tuy nhiên, cũng không thể phủ nhận rằng có nhiều học sinh đang có những hành động tích cực trong việc bảo vệ văn hóa ứng xử trên mạng. Những học sinh này chủ động tạo dựng một không gian mạng lành mạnh, chia sẻ những thông tin hữu ích, hỗ trợ bạn bè trong học tập và rèn luyện kỹ năng sống. Điều này không chỉ giúp họ có được một cộng đồng mạng văn minh, mà còn tạo ra một hình mẫu đáng học hỏi cho những người khác. Học sinh nên biết cách sử dụng mạng xã hội một cách thông minh và có trách nhiệm, tránh những hành động gây hại cho bản thân và cộng đồng. Mỗi cá nhân cần ý thức được rằng mạng xã hội không phải là nơi để thể hiện sự thiếu tôn trọng đối với người khác, mà là một công cụ để giao lưu, học hỏi và xây dựng những mối quan hệ lành mạnh.
Vậy làm thế nào để cải thiện văn hóa ứng xử trên mạng của học sinh? Trước hết, các trường học và gia đình cần phải tăng cường giáo dục về kỹ năng sử dụng mạng xã hội đúng cách. Các chương trình giáo dục về an toàn trên không gian mạng, về việc bảo vệ quyền riêng tư và cách ứng xử văn minh trên mạng xã hội nên được tổ chức thường xuyên hơn. Ngoài ra, mỗi học sinh cần tự nâng cao ý thức cá nhân trong việc sử dụng mạng xã hội. Các em cần nhận thức được rằng trên không gian mạng, mọi hành động đều có thể bị theo dõi, và một khi đã được lan truyền thì rất khó để thu hồi lại.
Cuối cùng, tôi nghĩ rằng văn hóa ứng xử trên không gian mạng của học sinh hiện nay cần phải được cải thiện mạnh mẽ. Mỗi học sinh cần tự rèn luyện và trau dồi kỹ năng giao tiếp, ứng xử văn minh trên mạng xã hội để không chỉ bảo vệ bản thân mà còn góp phần tạo ra một không gian mạng lành mạnh, tích cực.
*)2 câu ghép là:
-Học sinh nên biết cách sử dụng mạng xã hội một cách thông minh và có trách nhiệm, tránh những hành động gây hại cho bản thân và cộng đồng.
-Mỗi cá nhân cần ý thức được rằng mạng xã hội không phải là nơi để thể hiện sự thiếu tôn trọng đối với người khác, mà là một công cụ để giao lưu, học hỏi và xây dựng những mối quan hệ lành mạnh.