Mình triển khai và bạn nối vào nhé
----
Đoạn dắt:
Đoạn thơ được trích từ "Chinh phụ ngâm khúc", một tác phẩm nổi tiếng trong văn học Việt Nam, do Đặng Trần Côn sáng tác bằng chữ Hán và được Đoàn Thị Điểm dịch ra chữ Nôm. Bài thơ này diễn tả tâm trạng của người chinh phụ khi tiễn chồng ra trận, đồng thời phác họa hình ảnh người chinh phu dũng cảm, kiên trung. Đoạn thơ là một trong những đoạn tiêu biểu thể hiện rõ những giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm.
LĐ 1. Hình ảnh người chinh phu: Dũng mãnh và hào kiệt
- Mở đầu đoạn thơ, hình ảnh người chinh phu hiện lên với vẻ hào hùng:
*"Chàng tuổi trẻ vốn dòng hào kiệt,
Xếp bút nghiên theo việc đao cung."*
Người chinh phu được giới thiệu là một người trẻ tuổi, xuất thân từ gia đình hào kiệt, giàu truyền thống. Sự lựa chọn "xếp bút nghiên" để "theo việc đao cung" cho thấy chàng đã từ bỏ con đường học hành, sự nghiệp văn chương để dấn thân vào con đường binh nghiệp, chiến đấu bảo vệ đất nước. Điều này khẳng định tinh thần yêu nước mạnh mẽ và lòng dũng cảm của chàng.
- Tiếp đó, tinh thần quyết tâm và chí khí nam nhi của người chinh phu được thể hiện rõ qua các câu thơ:
*"Thành liền mong hiến bệ rồng,
Thước gươm đã quyết chẳng dung giặc trời."*
Chàng mong muốn được lập công, hiến thân mình để bảo vệ đất nước. "Thước gươm" là biểu tượng cho sức mạnh và tinh thần chiến đấu, và "giặc trời" là kẻ thù mà chàng quyết không khoan nhượng. Những câu thơ này khắc họa rõ nét chí lớn và lòng yêu nước của người chiến binh, người dám xả thân vì đất nước.
- Chí khí của người chinh phu còn được thể hiện qua câu:
*"Chí làm trai dặm nghìn da ngựa,
Gieo Thái Sơn nhẹ tựa hồng mao."*
"Dặm nghìn da ngựa" và "Thái Sơn" là những hình ảnh ẩn dụ cho những thử thách lớn lao, gian nan trên con đường chiến đấu. Tuy nhiên, với người chinh phu, những khó khăn ấy lại "nhẹ tựa hồng mao" (như sợi lông hồng), cho thấy sự coi thường hiểm nguy và ý chí kiên cường của chàng.
LĐ2. Nỗi lòng người chinh phụ: Lo lắng và buồn bã
- Đoạn thơ không chỉ khắc họa hình ảnh người chinh phu dũng mãnh mà còn mô tả tâm trạng của người chinh phụ khi tiễn chồng ra trận:
*"Ngòi đầu cầu nước trong như lọc,
Đường bên cầu cỏ mọc còn non."*
Khung cảnh thiên nhiên với "nước trong như lọc" và "cỏ mọc còn non" gợi lên sự yên bình, nhưng đồng thời cũng phản chiếu sự cô đơn và buồn bã trong lòng người chinh phụ. Khung cảnh này như trái ngược với tâm trạng đầy lo lắng và nặng nề của nàng.
- Nỗi buồn của người chinh phụ được thể hiện rõ hơn qua câu:
*"Đưa chàng lòng dặc dặc buồn,
Bước đi một bước giây giây lại dừng."*
"Lòng dặc dặc buồn" là sự diễn tả nỗi buồn dai dẳng, kéo dài, không dứt. Người chinh phụ tiễn chồng ra đi nhưng lòng không nỡ, mỗi bước đi đều chất chứa sự phân vân, lo lắng. Nàng muốn níu kéo, không muốn để chồng ra đi vào nơi nguy hiểm, điều này thể hiện rõ qua hành động "một bước giây giây lại dừng".
- Tâm trạng nhớ nhung và lo lắng của người chinh phụ được diễn tả qua hình ảnh so sánh:
*"Lòng thiếp tựa bóng trăng theo dõi,
Dạ chàng xa tìm cõi Thiên San."*
"Lòng thiếp" như "bóng trăng" – hình ảnh này thể hiện sự dịu dàng, mỏng manh, luôn theo dõi, lo lắng cho chồng. "Thiên San" – một địa danh xa xôi và hiểm trở, là nơi mà người chinh phu phải đối mặt với hiểm nguy. Nỗi nhớ và sự lo lắng của người chinh phụ được ví như bóng trăng, luôn dõi theo từng bước chân của người chồng nơi chiến trường.
=====> Đánh giá và Kết bài:
- Đoạn thơ trong "Chinh phụ ngâm khúc" đã khắc họa thành công hình ảnh người chinh phu với tinh thần dũng cảm, chí khí nam nhi và tình yêu nước sâu sắc. Đồng thời, tác giả cũng thể hiện nỗi lòng người chinh phụ với tâm trạng lo lắng, buồn bã khi phải tiễn chồng ra trận. Qua đó, đoạn thơ không chỉ tôn vinh những người lính trong cuộc chiến mà còn bày tỏ sự đồng cảm, trân trọng với những người phụ nữ ở hậu phương, những người luôn âm thầm chịu đựng và hy sinh.
- Tác phẩm đã phản ánh sâu sắc tâm trạng của người phụ nữ trong xã hội phong kiến, đồng thời là một bức tranh chân thực về cuộc sống và chiến tranh. Nó góp phần làm nổi bật giá trị nhân văn sâu sắc của "Chinh phụ ngâm khúc" trong nền văn học Việt Nam.